Than_Chet
Đại úy
|
 Tiêu đề: Thị xã Sa Đéc  Thu Feb 19, 2009 1:15 pm |
|
|
Sa Đéc là một thị xã của tỉnh Đồng Tháp- là trung tâm kinh tế, tài chính của tỉnh, được công nhận là đô thị loại 3 vào tháng 12 năm 2005 bằng Quyết định số 2307/QĐ-BXD ngày 15/12/2005, do Bộ trưởng Nguyễn Hồng Quân ký và đang phấn đấu trở thành Thành Phố Sa Đéc vào năm 2010.
Vị trí
Sa Đéc cách Thành phố Hồ Chí Minh 140 km về phía tây nam. Phía bắc giáp sông Tiền, phía tây bắc giáp huyện Lấp Vò, tây nam giáp huyện Lai Vung, phía đông giáp huyện Cao Lãnh, phía nam giáp huyện Châu Thành.
[sửa] Diện tích-Dân số-Hành chính
Thị xã Sa Đéc có diện tích là 5.785,89 ha, với dân số trên 103000 người thuộc các dân tộc: Việt, Hoa, Khmer, ..., gồm 6 phường và 3 xã:
Phường 1
Phường 2
Phường 3
Phường 4
Phường An Hoà
Phường Tân Quy Đông
Xã Tân Quy Tây
Xã Tân Khánh Đông
Xã Tân Phú Đông.
[sửa] Lịch sử
Trước khi chúa Nguyễn khai phá miền đất phía Nam, Sa Đéc thuộc đất Tầm Phong Long của Thủy Chân Lạp, với tên gọi nguyên gốc là Phsar Dek. Nhiều người cho rằng Sa Đéc theo tiếng Khmer nghĩa là "chợ sắt". Tuy nhiên Sơn Nam và nhiều nhà nghiên cứu khác không chắc chắn lắm với luận điểm này.
Khoảng cuối thập niên 1750, Chúa Nguyễn thành lập năm đạo ở miền Tây Nam Bộ, để bảo vệ cho Dinh Long Hồ trong đó có Đông Khẩu Đạo là thị xã Sa Đéc và một số huyện lân cận. Trong một thời gian dài, Sa Đéc từng là một trong những khu chợ sung túc nhất ở phía Nam.
Chùa bà Thiên Hậu, nơi tín ngưỡng của người Hoa ở Sa ĐécNăm 1832, sau khi Lê Văn Duyệt qua đời, vua Minh Mạng chia lại miền Nam thành ngũ trấn gồm lục tỉnh. Khi đó Sa Đéc lại thuộc phủ Tân Thành tỉnh An Giang.
Đến năm 1867, Pháp hủy bỏ hệ thống hành chính Nam Kỳ lục tỉnh, chia Nam Kỳ thành nhiều địa hạt. Tỉnh An Giang lúc trước lại chia làm 3 địa hạt: Châu Đốc, Sa Đéc, Ba Xuyên. Địa hạt Sa Đéc từ năm 1867 đến 1876 gồm 3 huyện An Xuyên, Vĩnh An và Phong Phú. An Xuyên tách ra từ Vĩnh An, còn Phong Phú sau này là một phần của Cần Thơ.
Năm 1889 tỉnh Sa Đéc được thành lập bao gồm các quận: quận Châu Thành(tức thị xã Sa Đéc, một phần huyện Châu Thành và các vùng lân cận), quận Cao Lãnh (tức Cao Lãnh ngày nay), quận Lai Vung (tức huyện Lai Vung và các vùng lân cận).
Tượng đài chiến thắng Trần PhúTháng 6/1951, Sa Đéc thuộc tỉnh Long Châu Sa. Nhưng đến tháng 10/1954, tỉnh Long Châu Sa lại chia làm 3 tỉnh Sa Đéc, Châu Đốc, Long Xuyên.
Năm 1956, chính quyền Việt Nam Cộng Hòa bỏ tỉnh Sa Đéc, phần bắc tỉnh này ở bờ trái (bờ bắc) sông Tiền nhập vào tỉnh Kiến Phong, phần nam tỉnh này ở bờ phải (bờ nam) sông Tiền (giữa sông Tiền và sông Hậu, gồm các huyện Lai Vung, Lấp Vò, Châu Thành, thị xã Sa Đéc) nhập vào tỉnh Vĩnh Long. Nhưng đến năm 1966 lại tái lập tỉnh Sa Đéc, và thị xã Sa Đéc là tỉnh lị.
Trong thời kì trước giải phóng, Sa Đéc là một khu vực quân sự, chính trị quan trọng của Hoa Kỳ với một căn cứ tọa lạc tại trường Cao Đẳng Nghề Đồng Tháp ngày nay. Nhưng những hoạt động cách mạng không vì thế mà suy giảm, vẫn có những cơ sở đảng được thành lập và được người dân che chở.
Từ tháng 2 năm 1976, tỉnh Sa Đéc được sáp nhập với tỉnh Kiến Phong thành tỉnh Đồng Tháp. Sa Đéc vẫn là là tỉnh lị tỉnh Đồng Tháp cho đến ngày 29 tháng 4 năm 1994.
[sửa] Kinh tế
Sa Đéc vốn đã rất nổi tiếng về sự phát triển của mình từ khi mới thành lập. Trịnh Hoài Đức trong Gia Định thành thông chí nói Sa Đéc (Đồng Tháp) là vùng "lưu thông quán khái" (sông sâu nước chảy), đất đai phì nhiêu, giao thông thủy tiện lợi, nối liền hai miền Tiền và Hậu Giang". Lần hồi, với vị trí địa lý đặc biệt của mình, "Sa Đéc vừa là trung tâm sản xuất vừa là trung tâm thu gom, tập kết lúa gạo, lâm thủy sản và hàng hóa khác của địa phương, rồi dùng phương tiện vận tải thủy, chuyên chở lên bán tận Sài Gòn, Nam Vang và nhiều nơi khác, rồi thu mua hàng hóa ở các nơi này, chở về bán lại cho địa phương nhà".
Trong Đại Nam nhất thống chí có ghi: Chợ Vĩnh Phúc tục gọi chợ Sa Đéc ỏ phía đông lỵ sở huyện Vĩnh An, chợ và phố ở ven sông liên tiếp với nhau dài đến năm dặm, dưới sông là trúc gác lên( hiểu là làm nhà bè trên tre) cửa nhà la liệt thành hàng hoặc mua bán tơ lụa và đồ dùng, hoặc mua bán dầu trám, dầu rái, nguyên liệu chính làm nghề xăm trét ghe thuyền, than gỗ chủ yếu làm nghề gốm thô, gạch ngói, mây tre, muối mắm, trên bờ và giữa sông hàng hóa san sát thật là nơi phồn hoa .
Khu công nghiệp Sa ĐécNgày nay thị xã vẫn không ngừng phát triển và lớn mạnh. Theo ông Tống Kim Quảng, Chủ tịch UBND thị xã Sa Đéc, tốc độ tăng trưởng GDP trong năm 2006 của thị xã tăng 19,04%; trong đó khu vực công nghiệp - xây dựng tăng 26,06%, thương mại – dịch vụ tăng 16,87%, nông lâm thủy sản tăng 6,5%.
Năm 2007 tốc độ tăng trưởng GDP của thị xã là 22%, thu nhập bình quân đầu người đại 20,881 triệu đồng- mức cao nhất của toàn tỉnh . Nếu như năm 2006, giá trị sản xuất công nghiệp của thị xã đạt trên 1.374 tỷ đồng (tăng 26,47% so với năm 2005), thì năm 2007 ước đạt trên 1.899 tỷ đồng (cao nhất so với các địa phương trong tỉnh), tăng 41,91% so với năm 2006.
Trong 6 tháng đầu năm 2008, nền kinh tế của thị xã tiếp tục có những diễn biến tốt, kinh tế tăng trưởng ở mức cao 20,03%, xấp xỉ mục tiêu kế hoạch cả năm 2008 (20,5%);giá trị sản xuất công nghiệp tăng trên 23,53%, tổng mức lưu chuyển hàng hoá và doanh thu dịch vụ tăng khoảng 26,5%, kim ngạch xuất khẩu tăng 55,45%, các khu vực kinh tế đều tăng cao so với năm 2007, thu ngân sách nhà nước trên địa bàn đạt khá cao (trên 60%), vốn đầu tư xây dựng cơ bản thực hiện trên 51%.
[sửa] Công nghiệp
Ước tính ngành công nghiệp - xây dựng chiếm 33,84% trong tổng cơ cấu GDP của thị xã. Tổng giá trị sản xuất công nghiệp chiếm khoảng 40% giá trị của cả tỉnh.
Ngày nay, toàn thị xã có 3 khu công nghiệp là A và C và C mở rộng, gọi chung là Khu Công nghiệp Sa Đéc với tổng diện tích quy hoạch là 323 ha, tọa lạc tại phường Tân Quy Đông và phường An Hòa. Khu C có diện tích 180 ha nằm ở mạn bắc thị xã; tập trung sản xuất, chế biến các mặt hàng nông lâm thủy sản, với một cảng nước sâu có thể chứa tàu 5000 DWT. Khu A có diện tích 140 ha, ở phía tây bắc thị xã. Các khu công nghiệp này có ảnh hưởng tác động không những với thị xã mà với các khu vực lân cận như Lai Vung, Lấp Vò, Châu Thành và đang là nơi thu hút nguồn lao động lớn. Do có vị trí trung tâm, nơi đây còn là đầu mối chính chuyển hàng hoá từ TP. Hồ Chí Minh về các huyện xung quanh và là đầu mối thu hút nhiều nguồn nông sản từ các tỉnh khác về để chế biến xuất khẩu.
[sửa] Thương mại, dịch vụ
Ngành thương mại – dịch vụ chiếm 57,68% trong tổng cơ cấu GDP của thị xã, có tốc độ phát triển nhanh, phân bố rộng khắp trong nội thị. Do đó thị xã được xem là đầu mối dịch vụ hàng đầu của toàn tỉnh.
Hiện tại thị xã Sa Đéc có khá nhiều điểm buôn bán tập trung mà điển hình nhất là khu Trung tâm thương mại thị xã bao gồm : Chợ Sa Đéc, Siêu Thị Vinatex Sa Đéc, khu vực chợ Nàng Hai,...
Trung tâm thương mại thị xã Sa ĐécPhía đông nam là Bến xe Sa Đéc và Cảng Saigonshipmarin Đồng Tháp II có công suất 500 tấn - một cảng quan trọng trong hệ thống cảng của tỉnh Đồng Tháp,có thể đón tàu có trọng tải lớn và là nơi trung chuyển hàng hóa của tỉnh.
[sửa] Nông nghiệp
Nông nghiệp là ngành chiếm tỉ trọng thấp nhất-8,48% trong cơ cấu GDP. Điều đó đã thể hiện nên quá trình đô thị hóa của thị xã. Ngành nông nghiệp phân bố chủ yếu tại các xã Tân Khánh Đông, Tân Quy Tây, một phần các phường An Hòa và Tân Quy Đông. Sa Đéc nổi tiếng với nghề trồng hoa mà tiêu biểu nhất là làng hoa Tân Quy Đông. Mỗi độ Tết về, nơi đây lại ngập tràn hương sắc, với đủ mọi loại hoa đa dạng. Ngoài ra, còn có các làng nghề nổi tiếng như Làng bột và bánh phồng tôm Sa Giang . Đặc biệt, hủ tíu Sa Đéc là một trong những loại hủ tíu ngon nhất đồng bằng và đựoc hầu hết các tỉnh biết đến.
[sửa] Giao thông
Nằm ở vị trí thuận lợi nên thị xã có mạng lưới giao thông thủy bộ khá phát triển. Quốc lộ 80,đường tỉnh 848, 842, sông Sa Đéc,sông Tiền, kênh Mương Khai (hướng đi Cần Thơ), chính là những trục giao thông quan trọng , nối liền thị xã với các địa phương khác trong và ngoài tỉnh. Bên cạnh đó, hệ thống giao thông nội thị đang được mở rộng, tất cả các tuyến đường đều được trải nhựa và có hệ thống đèn giao thông khá hoàn chỉnh, phục vụ tốt cho nhu cầu đi lại và phát triển kinh tế, góp phần làm tăng vẻ mỹ quan đô thị.
[sửa] Du lịch
Công viên Chiến ThắngLàng hoa Sa Đéc - một trong những làng hoa lớn nhất Việt Nam, có diện tích trên 250ha với gần 2.000 hộ làm nghề. Ở đây có tới 1.000 chủng loại hoa. Nhờ sự khéo léo của người trồng hoa, chăm hoa; nhờ khí hậu thích hợp, hoa Sa Đéc đẹp có tiếng. Hoa Sa Đéc được xuất đi các tỉnh thành và cả sang Lào, Campuchia và Trung Quốc. ngoài ra còn có khu nhà cổ của ông Huỳnh Thủy Lê tại bờ kè Nguyễn Huệ và bên cạnh đó còn có chợ đêm nhộn nhịp. Nhưng cơ sở hạ tầng du lịch nhất là khách sạn còn rất ít hiện tại chỉ có 2 khách sạn 2 sao là: Bông Hồng và Sa Đéc, và một số khách sạn 1 sao.
Là một thị xã lâu đời, được hình thành gần như cùng lúc với Sài Gòn nên vùng có rất nhiều chùa miếu, nơi thờ tự, được mệnh danh là đô thị có nhiều chùa , miếu nhất tỉnh Đồng Tháp. Đặc biệt nhất là chùa Kiến An Cung - di tích lịch sử cấp quốc gia. Bên cạnh đó còn có nhiều di tích cấp tỉnh như: Chùa Hương, chùa Bà Thiên Hậu, đình thần Vĩnh Phước, tượng đài Trần Phú v.v.. Ngoài ra, Sa Đéc còn có 17 ngôi nhà cổ được xây cất vào những năm 1900 đều mang dấu ấn của kiến trúc Pháp. Hầu như bất kỳ du khách Pháp nào đến Sa Đéc đều đã từng ghé qua trường tiểu học Trưng Vương một ngôi trường được xây dựng thời Pháp thuộc với nét kiến trúc khá hiện đại thời bấy giờ và nhà cổ Huỳnh Thủy Lê -nơi người tình của bà Marguerite Duras từng sinh sống.
[sửa] Nhân vật nổi tiếng
Sa Đéc là nơi sinh ra nhiều trí thức, nhân tài và những người có truyền thống cách mạng, tiêu biểu là:
Nhà cổ Huỳnh Thủy LêBà Nguyễn Thị Bình- nguyên phó Chủ tịch nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam,
Bác vật Lưu Văn Lang - kĩ sư đầu tiên của Đông Dương và châu Á,
Đào Thiên Hải- Đại kiện tướng cờ vua đầu tiên của Việt Nam
Cô giáo Ngài (tức cô Trần Thị Nhượng),
Anh hùng Phan Văn Út,
Đức phật thầy Tây An- Đoàn Minh Huyên,
Đức Tông sư Minh Trí, vị khai sáng Tịnh Độ Cư Sỉ Phật Hội Việt Nam.
Bên cạnh đó thị xã nhỏ bé này còn được biết đến như là nơi đã xảy ra chuyện tình giữa nhà văn Marguerite Duras và ông Huỳnh Thủy Lê, để rồi sao này khi trở về Pháp bà đã viết nên quyển tiểu thuyết nổi tiếng Người tình.
[sửa] Giáo dục
Đây là nơi có truyền thống hiếu học rất lâu đời của tỉnh Đồng Tháp. Là địa phương đi đầu của ngành giáo dục tỉnh nhà nên ngành giáo dục của thị xã Sa Đéc đạt rất nhiều thành công:
Nhiều năm liền Sa Đéc luôn dẫn đầu toàn tỉnh về số lượng học sinh giỏi toàn tỉnh. Tiêu biểu trong năm học 2007-2008, đơn vị Sa Đéc đạt 5/7 giải nhất tất cả các môn thi học sinh giỏi THCS của toàn tỉnh.
Nếu toàn tỉnh hiện nay có 30 nhà giáo Ưu Tú, thì riêng thị xã Sa Đéc đã có 12 nhà giáo đạt danh hiệu cao quý này.
Hiện nay thị xã có: 5 trường đạt chuẩn quốc gia là: trường THPT Thị xã Sa Đéc, trường THCS Trần Thị Nhượng, trường THCS Võ Thị Sáu, trường tiểu học Kim Đồng, trường mẫu giáo Sen Hồng và một trường chuyên duy nhất của tỉnh Đồng Tháp là trường THPT chuyên Nguyễn Đình Chiểu (được thành lập năm 2008 trên cơ sở cũ của trường THPT tư thục Đồ Chiểu đã giải thể).Cũng trong năm 2008,trường THPT Nguyễn Du chính thức được thành lập.
[sửa] Sa Đéc trong văn học, nghệ thuật
Địa danh Sa Đéc đã được nhiều người biết đến qua ca khúc Về miền Tây của 2 nhạc sỹ Y Vân- Vân Thế Bảo.
Theo vietbao |
|
![Teen 9x-[confjdent & luvly ^.^]=0)](https://i.servimg.com/u/f88/13/48/19/61/newlog10.jpg)
![pedieu_pechanh[iVy_kute]](https://2img.net/u/2712/13/55/12/avatars/19-97.jpg)
